系数调整:四项平方和的最小值攻略
🔍 题目描述
已知实数 aaa,bbb,ccc,ddd 满足 ab+bc+cd+da=1ab + bc + cd + da = 1ab+bc+cd+da=1,求 a2+2b2+3c2+4d2a^2 + 2b^2 + 3c^2 + 4d^2a2+2b2+3c2+4d2 的最小值.
(2021年清华大学强基计划试题)
💡 解法一:柯西不等式 + 均值不等式
步骤 1:重组条件
由 ab+bc+cd+da=1ab + bc + cd + da = 1ab+bc+cd+da=1,因式分解得:
(a+c)(b+d)=1(关键代数变形!)(a + c)(b + d) = 1 \quad \textcolor{blue}{\text{(关键代数变形!)}}(a+c)(b+d)=1(关键代数变形!)
步骤 2:对 (a2+3c2)(a^2 + 3c^2)(a2+3c2) 和 (2b2+4d2)(2b^2 + 4d^2)(2b2+4d2) 分别用柯西不等式
-
第一组: (a2+3c2)(1+13)≥(a+c)2(a^2 + 3c^2)(1 + \dfrac{1}{3}) \geq (a + c)^2(a2+3c2)(1+31)≥(a+c)2
即a2+3c2≥34(a+c)2①a^2 + 3c^2 \geq \dfrac{3}{4}(a + c)^2 \quad \textcolor{red}{\text{①}}a2+3c2≥43(a+c)2①
⚠️ 等号成立条件:a:c=3:1a : c = 3 : 1a:c=3:1. -
第二组: (2b2+4d2)(12+14)≥(b+d)2(2b^2 + 4d^2)(\dfrac{1}{2} + \dfrac{1}{4}) \geq (b + d)^2(2b2+4d2)(21+41)≥(b+d)2
即2b2+4d2≥43(b+d)2②2b^2 + 4d^2 \geq \dfrac{4}{3}(b + d)^2 \quad \textcolor{red}{\text{②}}2b2+4d2≥34(b+d)2②
⚠️ 等号成立条件: b:d=2:1b : d = 2 : 1b:d=2:1.
步骤 3:结合 ①\textcolor{red}{\text{①}}①、②\textcolor{red}{\text{②}}② 与条件
将 ①\textcolor{red}{\text{①}}①②\textcolor{red}{\text{②}}② 相加,并利用 (a+c)(b+d)=1(a + c)(b + d) = 1(a+c)(b+d)=1:
a2+2b2+3c2+4d2≥34(a+c)2+43(b+d)2≥234(a+c)2⋅43(b+d)2(均值不等式)=2⋅∣(a+c)(b+d)∣=2×1=2.\begin{align*} & a^2 + 2b^2 + 3c^2 + 4d^2 \\
\geq & \dfrac{3}{4}(a + c)^2 + \dfrac{4}{3}(b + d)^2 \\
\geq & 2 \sqrt{ \dfrac{3}{4}(a + c)^2 \cdot \dfrac{4}{3}(b + d)^2 } \quad \text{(均值不等式)} \\
= & 2 \cdot |(a + c)(b + d)| \\
= & 2 \times 1 = 2.
\end{align*}≥≥==a2+2b2+3c2+4d243(a+c)2+34(b+d)2243(a+c)2⋅34(b+d)2(均值不等式)2⋅∣(a+c)(b+d)∣2×1=2.
💡 连续两次放缩:第一次柯西,第二次均值,最终锁定最小值 2.
步骤 4:验证等号条件
联立比例关系与约束条件:
a:c=3:1,b:d=2:1,(a+c):(b+d)=4:3,(a+c)(b+d)=1.\begin{align*}
a : c &= 3 : 1,\\
b : d &= 2 : 1, \\
(a+c) : (b+d) &= 4:3,\\
(a + c)(b + d) &= 1.
\end{align*}a:cb:d(a+c):(b+d)(a+c)(b+d)=3:1,=2:1,=4:3,=1.
即a:b:c:d=3:2:1:1a:b:c:d=3:2:1:1a:b:c:d=3:2:1:1,
解得 a=32,b=33,c=d=36a = \dfrac{\sqrt{3}}{2}, b = \dfrac{\sqrt{3}}{3}, c = d = \dfrac{\sqrt{3}}{6}a=23,b=33,c=d=63
(或全取负数)
代入目标式验算:
a2+2b2+3c2+4d2=34+2⋅13+3⋅112+4⋅112=34+23+14+13=2\begin{align*} & a^2 + 2b^2 + 3c^2 + 4d^2 \\
= & \dfrac{3}{4} + 2 \cdot \dfrac{1}{3} + 3 \cdot \dfrac{1}{12} + 4 \cdot \dfrac{1}{12} \\
= & \dfrac{3}{4} + \dfrac{2}{3} + \dfrac{1}{4} + \dfrac{1}{3} \\
= & 2
\end{align*}===a2+2b2+3c2+4d243+2⋅31+3⋅121+4⋅12143+32+41+312
✅ 最小值确为 2.
💡 解法二:均值不等式链(系数调配)
目标式拆解:
a2+2b2+3c2+4d2=(23a2+32b2)+(12b2+2c2)+(c2+d2)+(3d2+13a2)\begin{align*}& a^2 + 2b^2 + 3c^2 + 4d^2\\
=& ( \dfrac{2}{3}a^2 + \dfrac{3}{2}b^2 ) + ( \dfrac{1}{2}b^2 + 2c^2 )\\
&+ ( c^2 + d^2 ) + ( 3d^2 + \dfrac{1}{3}a^2 )
\end{align*}=a2+2b2+3c2+4d2(32a2+23b2)+(21b2+2c2)+(c2+d2)+(3d2+31a2)
对每组括号用均值不等式:
23a2+32b2≥223a2⋅32b2=2∣ab∣,12b2+2c2≥212b2⋅2c2=2∣bc∣,c2+d2≥2c2⋅d2=2∣cd∣,3d2+13a2≥23d2⋅13a2=2∣da∣.\begin{align*}
\dfrac{2}{3}a^2 + \dfrac{3}{2}b^2 & \geq 2 \sqrt{ \dfrac{2}{3}a^2 \cdot \dfrac{3}{2}b^2 } & =2|ab|, \\
\dfrac{1}{2}b^2 + 2c^2 & \geq 2 \sqrt{ \dfrac{1}{2}b^2 \cdot 2c^2 } & =2|bc|, \\
c^2 + d^2 & \geq 2 \sqrt{ c^2 \cdot d^2 } & =2|cd|, \\
3d^2 + \dfrac{1}{3}a^2 & \geq 2 \sqrt{ 3d^2 \cdot \dfrac{1}{3}a^2 } & = 2|da|.
\end{align*}32a2+23b221b2+2c2c2+d23d2+31a2≥232a2⋅23b2≥221b2⋅2c2≥2c2⋅d2≥23d2⋅31a2=2∣ab∣,=2∣bc∣,=2∣cd∣,=2∣da∣.
四式相加:
a2+2b2+3c2+4d2≥2(∣ab∣+∣bc∣+∣cd∣+∣da∣)≥2(ab+bc+cd+da)=2×1=2\begin{align*} & a^2 + 2b^2 + 3c^2 + 4d^2 \\
\geq & 2(|ab| + |bc| + |cd| + |da|) \\
\geq & 2(ab + bc + cd + da) \\
= &2 \times 1 = 2
\end{align*}≥≥=a2+2b2+3c2+4d22(∣ab∣+∣bc∣+∣cd∣+∣da∣)2(ab+bc+cd+da)2×1=2
💡 拆分的系数恰好使交叉项匹配 ab,bc,cd,daab, bc, cd, daab,bc,cd,da.
⚠️ 等号成立条件:a:b:c:d=3:2:1:1a:b:c:d = 3:2:1:1a:b:c:d=3:2:1:1,与前法一致.