当前位置: 首页 > news >正文

初等数论简明教程

初等数论简明教程

本文给出初等数论中的一些重要的定理与例题,证明风格采用 整除线法 与 命题节点法。

整除线法 指推理的第 nnn 步左边的字符可由前面左边的字符得到,右边的字符可由前面右边的字符得到,整除线变成了推理线,既少写了很多字,又对下一步推理有一定提示作用。


公共约定

  • A={a1,a2,...,an}=ajA = \{a_1, a_2, ..., a_n\} = a_jA={a1,a2,...,an}=aj
  • L=[a1,a2,...,an]=[aj]L = [a_1, a_2, ..., a_n] = [a_j]L=[a1,a2,...,an]=[aj] (最小公倍数)
  • D=(a1,a2,...,an)=(aj)D = (a_1, a_2, ..., a_n) = (a_j)D=(a1,a2,...,an)=(aj) (最大公约数)
  • rrr:余数
  • f(aj)f(a_j)f(aj):集合 AAA 所有元素均符合 f(aj)f(a_j)f(aj)
  • L′L'L:公倍数
  • ddd:公约数
  • {Pn}\{P_n\}{Pn}:素数列 2,3,5,7,11,13,...2,3,5,7,11,13,...2,3,5,7,11,13,...
  • n=p1α1p2α2...ptαtn = p_1^{\alpha_1} p_2^{\alpha_2} ... p_t^{\alpha_t}n=p1α1p2α2...ptαt

这些约定是本文的默认约定,优先级弱于具体题目中的约定。


约定

  • a∣s1a \mid s_1as1
    ∣s2\quad \mid s_2s2aaa 同时整除 s1s_1s1s2s_2s2
  • a∣a \mida
    b∣sb \mid sbsaaabbb 都整除 sss
  • a,b⇒ca, b \Rightarrow ca,bcaaabbb 推出 ccc

定理1:公倍数是最小公倍数的倍数

aj∣L′⟺L∣L′a_j \mid L' \iff L \mid L'ajLLL

证明

⇐\Leftarrow
  1. L∣L′⇒L′=kLL \mid L' \Rightarrow L' = kLLLL=kL
  2. L=qjajL = q_j a_jL=qjaj
  3. L′=kqjaj⇒aj∣L′L' = k q_j a_j \Rightarrow a_j \mid L'L=kqjajajL
⇒\Rightarrow
  1. L′=qL+rL' = qL + rL=qL+r
  2. aj∣L′a_j \mid L'ajL
    ∣L\quad \mid LL
    ∣r<L\quad \mid r < Lr<L
    ∣r=0\quad \mid r = 0r=0
  3. L∣L′L \mid L'LL

定理2:公约数是最大公约数的约数

d∣aj⟺d∣Dd \mid a_j \iff d \mid DdajdD

证明

⇐\Leftarrow
  1. d∣D⇒D=kdd \mid D \Rightarrow D = k ddDD=kd
  2. aj=qjDa_j = q_j Daj=qjD
  3. aj=qjkd⇒d∣aja_j = q_j k d \Rightarrow d \mid a_jaj=qjkddaj
⇒\Rightarrow
方法1
  1. D=a1x1+a2x2+...+akxk(裴蜀定理)D= a_1x_1+a_2x_2+...+a_kx_k (裴蜀定理)D=a1x1+a2x2+...+akxk(裴蜀定理)
  2. d∣Dd|DdD
方法2
  1. : L=[d,D]→L≥DL=[d,D] → L ≥ DL=[d,D]LD
  2. 对L=D和L>D分类讨论对 L = D 和 L > D 分类讨论 L=DL>D分类讨论
    2.1 L=D→d∣D(可以)L=D → d\mid D (可以) L=DdD(可以)
    2.2 L>D(排除这种情况)L>D (排除这种情况) L>D(排除这种情况)
    d∣aj∧D∣aj→L∣aj→L≤D(矛盾)d |a_j \land D |a_j → L |a_j → L ≤ D (矛盾) dajDajLajLD(矛盾)

定理3:m(a1,...,ak)=(ma1,...,mak)m(a_1, ..., a_k) = (ma_1, ..., ma_k)m(a1,...,ak)=(ma1,...,mak)


D∣majD \mid ma_jDmaj
Dm∣aj⇒Dm≤d\dfrac{D}{m} \mid a_j \Rightarrow \dfrac{D}{m} \leq dmDajmDd
d∣ajd \mid a_jdaj
md∣majmd \mid ma_jmdmaj
∣D⇒md≤D\quad \quad \mid D \Rightarrow md \leq DDmdD


定理4:m[a1,...,ak]=[ma1,...,mak]m[a_1, ..., a_k] = [ma_1, ..., ma_k]m[a1,...,ak]=[ma1,...,mak]


maj∣Lma_j \mid LmajL
aj∣Lm⇒L′≤Lma_j \mid \dfrac{L}{m} \Rightarrow L' \leq \dfrac{L}{m}ajmLLmL
∣L′\quad \mid L'L
maj∣mL′⇒L≤mL′ma_j \mid mL' \Rightarrow L \leq mL'majmLLmL


定理5:裴蜀定理

S={s∣s>0∧s=a1x1+a2x2+⋯+akxk}S = \{ s \mid s > 0 \land s = a_1 x_1 + a_2 x_2 + \cdots + a_k x_k \}S={ss>0s=a1x1+a2x2++akxk},则

D=(a1,...,ak)=min⁡SD = (a_1, ..., a_k) = \min S D=(a1,...,ak)=minS

  • s0=min⁡Ss_0 = \min Ss0=minS
  • D∣aj⇒D∣s0D \mid a_j \Rightarrow D \mid s_0DajDs0
  • aj=qjs0+rj⇒rj∈S∧rj<s0⇒rj=0⇒s0∣aj⇒s0∣Da_j = q_j s_0 + r_j \Rightarrow r_j \in S \land r_j < s_0 \Rightarrow r_j = 0 \Rightarrow s_0 \mid a_j \Rightarrow s_0 \mid Daj=qjs0+rjrjSrj<s0rj=0s0ajs0D

定理6:一次同余方程

参见 电枢公式

一次同余方程 ax≡b(modn)ax \equiv b \pmod naxb(modn) 有解的充要条件是 a0∣ba_0 \mid ba0b,此时恰有 a0a_0a0 个关于模 nnn 不同余的解。

其中 a0=(n,a)a_0 = (n, a)a0=(n,a)∣a∣=n/a0|a| = n / a_0a=n/a0

证明

  • x0x_0x0 是方程的一个特解,则 x=x0+t∣a∣x = x_0 + t|a|x=x0+tat=0,1,...,a0−1t = 0, 1, ..., a_0-1t=0,1,...,a01)也是解。
  • t≥a0t \geq a_0ta0 会导致模 nnn 同余的解重复。
  • 因为绕法 aaa,绕 ∣a∣|a|a 次会第一次回到起点,所以 a(x0+∣a∣t)≡b(modn)a(x_0 + |a| t) \equiv b \pmod na(x0+at)b(modn)

注意:

  • ax≡b(modn)ax \equiv b \pmod naxb(modn) 等价于 ax−b=nyax - b = nyaxb=ny
  • 可用辗转相除法找到 x′,n′x', n'x,n 满足方程。

一次同余方程的规律

  1. 解的个数为最小绕数 a0a_0a0
  2. 解就是与阶同绕的可达点,向右偏移最小特解。
  3. 如果有解,则 [0,∣a∣)[0, |a|)[0,a) 中一定存在唯一一个最小特解,特别当 aaa 是全达绕法时,0∼n−10 \sim n-10n1 一定存在一个唯一特解。
  4. 方程有解,bbb 只能取 aaa 的可达点。
  5. 方程 ax+by=cax + by = cax+by=c 的一个特解为 cd(x0,y0)\frac{c}{d}(x_0, y_0)dc(x0,y0),其中 d=(a,b)d = (a, b)d=(a,b)(x0,y0)(x_0, y_0)(x0,y0) 可通过如下方式得到:

(ab1001)→列变换(d0x0s0y0t0)\begin{pmatrix} a & b \\ \hline 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{pmatrix} \xrightarrow{列变换} \begin{pmatrix} d & 0 \\ \hline x_0 & s_0 \\ y_0 & t_0 \end{pmatrix} a10b01列变换dx0y00s0t0

(x0,y0,s0,t0,d)(x_0, y_0, s_0, t_0, d)(x0,y0,s0,t0,d) 满足:

  1. (a,b)=d(a, b) = d(a,b)=d
  2. ax0+by0=d⟹a(cdx0)+b(cdy0)=ca x_0 + b y_0 = d \implies a \left( \frac{c}{d} x_0 \right) + b \left( \frac{c}{d} y_0 \right) = cax0+by0=da(dcx0)+b(dcy0)=c
  3. as0+bt0=0a s_0 + b t_0 = 0as0+bt0=0
  4. (xy)=(x特y特)+k(s0t0)\begin{pmatrix} x \\ y \end{pmatrix} = \begin{pmatrix} x_{特} \\ y_{特} \end{pmatrix} + k \begin{pmatrix} s_0 \\ t_0 \end{pmatrix}(xy)=(xy)+k(s0t0),其中 (x特,y特)=cd(x0,y0)(x_{特}, y_{特}) = \frac{c}{d}(x_0, y_0)(x,y)=dc(x0,y0)

例1

求解 8x≡4(mod 12)

本该约去公因数4,但为说明解的个数,所以不这么做,|8|=3 从0~3 试根

x0=2为其特解,8的最小饶数为4,阶是3,所以其非同余特解有4个,

为2+30,2+31,2+32,2+33

2,5,8,11

例2

解方程14x+105y=49

对矩阵解法稍做优化,下面两个列变换可以写到一起,节约纸张(2个连续列变换可写在一起)

14 105

1 0

0 1

--------------c2-7c1---------------------

 7-71

--------------c1-2c2---------------------

0

15

-2


(141051001)∼(0715−7−21)\begin{pmatrix} 14 & 105 \\\\ 1 & 0 \\\\ 0 & 1 \end{pmatrix} \sim \begin{pmatrix} 0 & 7 \\\\ 15 & -7 \\\\ -2 & 1 \end{pmatrix} 1410105010152771

==> (x0,y0,s0,t0,d)=(−7,1,15,−2,7)(x_0, y_0, s_0, t_0, d) = (-7, 1, 15, -2, 7)(x0,y0,s0,t0,d)=(7,1,15,2,7)

(x特,y特)=cd(x0,y0)=497(−7,1)(x_{\text{特}}, y_{\text{特}}) = \frac{c}{d}(x_0, y_0) = \frac{49}{7}(-7, 1)(x,y)=dc(x0,y0)=749(7,1)

可以观察发现如果仅仅是为了解方程,第二个列变换是可以省略的,一个列变换就得到了 (d,x0,y0)(d, x_0, y_0)(d,x0,y0)

例题

例1:(am−1,an−1)=a(m,n)−1(a^m - 1, a^n - 1) = a^{(m,n)} - 1(am1,an1)=a(m,n)1


(m,n)=d=km−sn(m,n)=d=km-sn(m,n)=d=kmsn
(am−1,an−1)=D(a^m - 1, a^n - 1) = D(am1,an1)=D

证明:

ad−1∣a(m,n)−1∣am−1∣an−1∣Da^d - 1 \mid a^{(m,n)} - 1 \\ \quad\quad\quad \mid a^m - 1 \\ \quad\quad\quad \mid a^n - 1 \\ \quad\quad\mid D ad1a(m,n)1am1an1D

D∣am−1∣an−1∣ans−1⇒(ns,D)=1∣akm−1∣akm−ans∣ans(akm−ns−1)∣ans(ad−1)∣ad−1D\quad\quad \mid a^m - 1 \\ \quad\quad\quad \mid a^n - 1 \\ \quad\ \quad\ \quad\ \quad\ \quad\quad \quad\quad\quad \mid a^{ns} - 1\Rightarrow(ns,D)=1 \\ \quad\quad\quad\quad \mid a^{km} - 1 \\ \quad\quad\quad\quad\quad \mid a^{km} - a^{ns} \\ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad \mid a^{ns}(a^{km-ns}-1) \\ \quad\quad\quad\quad\quad\quad \mid a^{ns}(a^d-1) \\ \quad\quad\quad\quad \mid a^d-1 Dam1an1    ans1(ns,D)=1akm1akmansans(akmns1)ans(ad1)ad1

例2:m>1⟹m∤2m−1m > 1 \implies m \nmid 2^m - 1m>1m2m1

证明思路:

  1. pppmmm 的最小素因子
  2. (m,p−1)=1(m, p-1) = 1(m,p1)=1

m∣2m−1(假设)p∣2m−1(P1)∣2p−1−1(欧拉公式)∣2(m,p−1)−1(例1)∣1⟹p=1(P3假设错误)m \mid 2^m-1 \quad (假设) \\ p \mid 2^m-1 \quad (P1) \\ \quad\quad\quad\quad \mid 2^{p-1}-1 \quad (欧拉公式) \\ \quad\quad\quad \mid 2^{(m,p-1)}-1 \quad (例1) \\ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad \mid 1 \implies p=1 \quad (P3假设错误) m2m1(假设)p2m1(P1)2p11(欧拉公式)2(m,p1)1(1)1p=1(P3假设错误)

http://www.dtcms.com/a/283332.html

相关文章:

  • watermark的作用
  • 剑指offer63_扑克牌的顺子
  • 如何加快golang编译速度
  • Cursor区域限制问题解决方案:AI模型访问技术突破与环境隔离实践
  • 如何在硬件中进行有效地调试
  • SIMATIC HMIWinCC UnifiedPerformance Insight - 使用 KPI 优化流程
  • 冰岛人(map)
  • Java破解零工市场“真需求”
  • Day04_C语言网络编程20250716
  • 认识ETL流程:数据工程的基石
  • 暑期自学嵌入式——Day04(C语言阶段)
  • 深度学习中的注意力机制:原理、应用与实践
  • 【Linux】如何使用nano创建并编辑一个文件
  • 暑期算法训练.2
  • PHP8.5.0 Alpha 1 正式发布!
  • 1_需求规格编写提示词_AI编程专用简化版
  • 华为OD机试_2025 B卷_完美走位(Python,100分)(附详细解题思路)
  • mongodb操作巨鹿
  • 9.IEnumerable可枚举接口 C#例子 WPF例子
  • NE综合企业网络实验:从VLAN到OSPF全配置
  • MEF 在 WPF 中的简单应用
  • sky-take-out项目中的切点
  • 工控机内Docker容器间Socket通信实现
  • 继电器驱动电路注意的坑
  • AI产品经理面试宝典第30天:AI+教育个性化学习与知识图谱相关面试题的解答指导
  • 解锁支付宝小程序日活增长密码
  • 使用YOLOv11实现水果类别检测:从数据到模型训练的全过程
  • 【IDEA】格式化代码工具配置
  • 【语音技术】影视技能实现方法详细介绍
  • 基于拓扑图的故障定位系统:现代网络与电网的守护者