傅里叶方法求解正方形偏微分方程
题目
问题10. 使用傅里叶方法在正方形中找到以下问题的所有解:
4uxx−8uyy=0,0<x<π,0<y<π,
4u_{xx} - 8u_{yy} = 0, \quad 0 < x < \pi, \quad 0 < y < \pi,
4uxx−8uyy=0,0<x<π,0<y<π,
uy∣y=0=uy∣y=π=0,
u_{y}|_{y=0} = u_{y}|_{y=\pi} = 0,
uy∣y=0=uy∣y=π=0,
ux∣x=0=ux∣x=π=0.
u_{x}|_{x=0} = u_{x}|_{x=\pi} = 0.
ux∣x=0=ux∣x=π=0.
问题解决
问题分析
- 偏微分方程:4uxx−8uyy=0 4u_{xx} - 8u_{yy} = 0 4uxx−8uyy=0,可简化为 uxx−2uyy=0 u_{xx} - 2u_{yy} = 0 uxx−2uyy=0。
- 边界条件:
- 在 y=0 y = 0 y=0 和 y=π y = \pi y=π 处,uy=0 u_y = 0 uy=0(关于 y y y 的齐次 Neumann 边界条件)。
- 在 x=0 x = 0 x=0 和 x=π x = \pi x=π 处,ux=0 u_x = 0 ux=0(关于 x x x 的齐次 Neumann 边界条件)。
- 区域:正方形 0<x<π 0 < x < \pi 0<x<π,0<y<π 0 < y < \pi 0<y<π。
- 方法:使用傅里叶方法(分离变量法)。
求解过程
使用分离变量法,假设解的形式为 u(x,y)=X(x)Y(y) u(x, y) = X(x)Y(y) u(x,y)=X(x)Y(y)。代入方程和边界条件。
-
分离变量:
代入方程 4uxx−8uyy=0 4u_{xx} - 8u_{yy} = 0 4uxx−8uyy=0:
4X′′Y−8XY′′=0 4X''Y - 8XY'' = 0 4X′′Y−8XY′′=0
整理得:
X′′X=2Y′′Y \frac{X''}{X} = 2 \frac{Y''}{Y} XX′′=2YY′′
设常数为 −λ -\lambda −λ(为方便后续特征值问题):
X′′X=−λ,2Y′′Y=−λ \frac{X''}{X} = -\lambda, \quad 2 \frac{Y''}{Y} = -\lambda XX′′=−λ,2YY′′=−λ
即:
X′′+λX=0,Y′′+λ2Y=0 X'' + \lambda X = 0, \quad Y'' + \frac{\lambda}{2} Y = 0 X′′+λX=0,Y′′+2λY=0 -
边界条件分离:
- ux=X′Y u_x = X'Y ux=X′Y,在 x=0 x=0 x=0 和 x=π x=\pi x=π 处 ux=0 u_x = 0 ux=0,且 Y≢0 Y \not\equiv 0 Y≡0,所以:
X′(0)=0,X′(π)=0 X'(0) = 0, \quad X'(\pi) = 0 X′(0)=0,X′(π)=0 - uy=XY′ u_y = XY' uy=XY′,在 y=0 y=0 y=0 和 y=π y=\pi y=π 处 uy=0 u_y = 0 uy=0,且 X≢0 X \not\equiv 0 X≡0,所以:
Y′(0)=0,Y′(π)=0 Y'(0) = 0, \quad Y'(\pi) = 0 Y′(0)=0,Y′(π)=0
- ux=X′Y u_x = X'Y ux=X′Y,在 x=0 x=0 x=0 和 x=π x=\pi x=π 处 ux=0 u_x = 0 ux=0,且 Y≢0 Y \not\equiv 0 Y≡0,所以:
-
求解 X(x) X(x) X(x) 的特征值问题:
方程:X′′+λX=0 X'' + \lambda X = 0 X′′+λX=0,边界条件:X′(0)=0 X'(0) = 0 X′(0)=0,X′(π)=0 X'(\pi) = 0 X′(π)=0。
这是一个齐次 Neumann 边界条件的 Sturm-Liouville 问题。- 若 λ=0 \lambda = 0 λ=0:
X′′=0 X'' = 0 X′′=0,解为 X=ax+b X = a x + b X=ax+b。
X′=a X' = a X′=a,代入边界条件:
X′(0)=a=0 X'(0) = a = 0 X′(0)=a=0,X′(π)=0 X'(\pi) = 0 X′(π)=0 自动满足,所以 X=b X = b X=b(常数)。
特征值 λ0=0 \lambda_0 = 0 λ0=0,特征函数 X0(x)=1 X_0(x) = 1 X0(x)=1(归一化)。 - 若 λ>0 \lambda > 0 λ>0:设 λ=μ2 \lambda = \mu^2 λ=μ2 (μ>0 \mu > 0 μ>0),则 X′′+μ2X=0 X'' + \mu^2 X = 0 X′′+μ2X=0,解为 X=Acos(μx)+Bsin(μx) X = A \cos(\mu x) + B \sin(\mu x) X=Acos(μx)+Bsin(μx)。
X′=−Aμsin(μx)+Bμcos(μx) X' = -A\mu \sin(\mu x) + B\mu \cos(\mu x) X′=−Aμsin(μx)+Bμcos(μx)。
代入边界条件:
X′(0)=Bμ=0 X'(0) = B\mu = 0 X′(0)=Bμ=0,所以 B=0 B = 0 B=0(因 μ≠0 \mu \neq 0 μ=0)。
则 X=Acos(μx) X = A \cos(\mu x) X=Acos(μx),
X′(π)=−Aμsin(μπ)=0 X'(\pi) = -A\mu \sin(\mu\pi) = 0 X′(π)=−Aμsin(μπ)=0。
非平凡解要求 sin(μπ)=0 \sin(\mu\pi) = 0 sin(μπ)=0,即 μπ=nπ \mu\pi = n\pi μπ=nπ (n=1,2,3,… n = 1, 2, 3, \ldots n=1,2,3,…),所以 μ=n \mu = n μ=n,λ=n2 \lambda = n^2 λ=n2。
特征函数 Xn(x)=cos(nx) X_n(x) = \cos(n x) Xn(x)=cos(nx)(n=1,2,3,… n = 1, 2, 3, \ldots n=1,2,3,…)。 - 若 λ<0 \lambda < 0 λ<0:无解(类似分析得 trivial solution)。
综上,特征值 λn=n2 \lambda_n = n^2 λn=n2 (n=0,1,2,… n = 0, 1, 2, \ldots n=0,1,2,…),特征函数 Xn(x)=cos(nx) X_n(x) = \cos(n x) Xn(x)=cos(nx)。
- 若 λ=0 \lambda = 0 λ=0:
-
求解 Y(y) Y(y) Y(y) 的特征值问题:
方程:Y′′+λ2Y=0 Y'' + \frac{\lambda}{2} Y = 0 Y′′+2λY=0,边界条件:Y′(0)=0 Y'(0) = 0 Y′(0)=0,Y′(π)=0 Y'(\pi) = 0 Y′(π)=0。
代入 λ=λn=n2 \lambda = \lambda_n = n^2 λ=λn=n2:
Y′′+n22Y=0 Y'' + \frac{n^2}{2} Y = 0 Y′′+2n2Y=0- 若 n=0 n = 0 n=0:λ0=0 \lambda_0 = 0 λ0=0,方程 Y′′=0 Y'' = 0 Y′′=0,解为 Y=cy+d Y = c y + d Y=cy+d。
Y′=c Y' = c Y′=c,代入边界条件:
Y′(0)=c=0 Y'(0) = c = 0 Y′(0)=c=0,Y′(π)=0 Y'(\pi) = 0 Y′(π)=0 自动满足,所以 Y=d Y = d Y=d(常数)。
特征函数 Y0(y)=1 Y_0(y) = 1 Y0(y)=1。 - 若 n≥1 n \geq 1 n≥1:方程 Y′′+n22Y=0 Y'' + \frac{n^2}{2} Y = 0 Y′′+2n2Y=0,解为 Y=Ccos(ωy)+Dsin(ωy) Y = C \cos(\omega y) + D \sin(\omega y) Y=Ccos(ωy)+Dsin(ωy),其中 ω=n2 \omega = \frac{n}{\sqrt{2}} ω=2n。
Y′=−Cωsin(ωy)+Dωcos(ωy) Y' = -C \omega \sin(\omega y) + D \omega \cos(\omega y) Y′=−Cωsin(ωy)+Dωcos(ωy)。
代入边界条件:
Y′(0)=Dω=0 Y'(0) = D \omega = 0 Y′(0)=Dω=0,所以 D=0 D = 0 D=0(因 ω≠0 \omega \neq 0 ω=0)。
则 Y=Ccos(ωy)=Ccos(n2y) Y = C \cos(\omega y) = C \cos\left(\frac{n}{\sqrt{2}} y\right) Y=Ccos(ωy)=Ccos(2ny),
Y′(π)=−Cωsin(ωπ)=−Cn2sin(nπ2)=0 Y'(\pi) = -C \omega \sin(\omega \pi) = -C \frac{n}{\sqrt{2}} \sin\left(\frac{n \pi}{\sqrt{2}}\right) = 0 Y′(π)=−Cωsin(ωπ)=−C2nsin(2nπ)=0。
非平凡解要求 sin(nπ2)=0 \sin\left(\frac{n \pi}{\sqrt{2}}\right) = 0 sin(2nπ)=0,即 nπ2=kπ \frac{n \pi}{\sqrt{2}} = k \pi 2nπ=kπ (k k k 整数),所以 n=k2 n = k \sqrt{2} n=k2。
但 n n n 和 k k k 是整数,2 \sqrt{2} 2 是无理数,唯一解为 k=0 k = 0 k=0(即 n=0 n = 0 n=0),已考虑。
因此,对于 n≥1 n \geq 1 n≥1,无解。
- 若 n=0 n = 0 n=0:λ0=0 \lambda_0 = 0 λ0=0,方程 Y′′=0 Y'' = 0 Y′′=0,解为 Y=cy+d Y = c y + d Y=cy+d。
-
构造解:
仅当 n=0 n = 0 n=0 时,有非平凡解:- X0(x)=1 X_0(x) = 1 X0(x)=1,Y0(y)=1 Y_0(y) = 1 Y0(y)=1,所以 u0(x,y)=C⋅1⋅1=C u_0(x, y) = C \cdot 1 \cdot 1 = C u0(x,y)=C⋅1⋅1=C(C C C 为常数)。
对于 n≥1 n \geq 1 n≥1,无解。
- X0(x)=1 X_0(x) = 1 X0(x)=1,Y0(y)=1 Y_0(y) = 1 Y0(y)=1,所以 u0(x,y)=C⋅1⋅1=C u_0(x, y) = C \cdot 1 \cdot 1 = C u0(x,y)=C⋅1⋅1=C(C C C 为常数)。
-
验证常数解:
设 u(x,y)=C u(x, y) = C u(x,y)=C(常数)。- 方程:uxx=0 u_{xx} = 0 uxx=0,uyy=0 u_{yy} = 0 uyy=0,所以 4⋅0−8⋅0=0 4 \cdot 0 - 8 \cdot 0 = 0 4⋅0−8⋅0=0,满足。
- 边界条件:uy=0 u_y = 0 uy=0,ux=0 u_x = 0 ux=0,在边界上恒为零,满足。
结论
所有解为常数函数:
u(x,y)=C,其中 C 为任意常数.
u(x, y) = C, \quad \text{其中 } C \text{ 为任意常数}.
u(x,y)=C,其中 C 为任意常数.
即,解与 x x x 和 y y y 无关,且为任意常数。