当前位置: 首页 > news >正文

高等数学第四章---不定积分(4.4有理函数的不定积分2)

&4.4有理函数的不定积分2

篇幅有限制,例题的解答会占大量字符,html限制字符为22000个左右。这里继续探讨上文的有理函数的不定积分。

一、三角函数有理式的不定积分

sin ⁡ x \sin x sinx, cos ⁡ x \cos x cosx 以及常数经过有限次加、减、乘、除运算得到的函数,称为三角函数有理式

例如:

  • 1 1 + sin ⁡ x \frac{1}{1 + \sin x} 1+sinx1
  • cos ⁡ x 2 + sin ⁡ x \frac{\cos x}{2 + \sin x} 2+sinxcosx
  • 1 cos ⁡ x ( 1 + cos ⁡ x ) \frac{1}{\cos x (1 + \cos x)} cosx(1+cosx)1
  • tan ⁡ 2 x + sec ⁡ x \tan^2 x + \sec x tan2x+secx

注: 其他三角函数( tan ⁡ x , cot ⁡ x , sec ⁡ x , csc ⁡ x \tan x, \cot x, \sec x, \csc x tanx,cotx,secx,cscx)本身也是由 sin ⁡ x , cos ⁡ x \sin x, \cos x sinx,cosx 通过除法和常数 1 得到的,因此包含它们的有理式也属于三角函数有理式。

  • tan ⁡ x = sin ⁡ x cos ⁡ x \tan x = \frac{\sin x}{\cos x} tanx=cosxsinx
  • cot ⁡ x = cos ⁡ x sin ⁡ x \cot x = \frac{\cos x}{\sin x} cotx=sinxcosx
  • sec ⁡ x = 1 cos ⁡ x \sec x = \frac{1}{\cos x} secx=cosx1
  • csc ⁡ x = 1 sin ⁡ x \csc x = \frac{1}{\sin x} cscx=sinx1

二、三角函数有理式的不定积分计算方法

根据被积函数的具体形式,可以采用不同的技巧。

(一)处理奇次幂情况: ∫ sin ⁡ n x cos ⁡ 2 k + 1 x d x \int \sin^n x \cos^{2k+1} x \, dx sinnxcos2k+1xdx ∫ sin ⁡ 2 k + 1 x cos ⁡ n x d x \int \sin^{2k+1} x \cos^n x \, dx sin2k+1xcosnxdx

特点:被积函数中 sin ⁡ x \sin x sinx cos ⁡ x \cos x cosx 至少有一个是奇数次幂

方法: 提出一个奇次幂的因子,将其余偶数次幂用平方关系转换,然后凑微分。

  • 对于 ∫ sin ⁡ n x cos ⁡ 2 k + 1 x d x \int \sin^n x \cos^{2k+1} x \, dx sinnxcos2k+1xdx cos ⁡ x \cos x cosx 是奇次幂)
    ∫ sin ⁡ n x cos ⁡ 2 k + 1 x d x = ∫ sin ⁡ n x cos ⁡ 2 k x ⋅ cos ⁡ x d x = ∫ sin ⁡ n x ( cos ⁡ 2 x ) k ⋅ cos ⁡ x d x = ∫ sin ⁡ n x ( 1 − sin ⁡ 2 x ) k ⋅ cos ⁡ x d x = ∫ sin ⁡ n x ( 1 − sin ⁡ 2 x ) k d ( sin ⁡ x ) ( 因为  d ( sin ⁡ x ) = cos ⁡ x d x ) \begin{aligned} \int \sin^n x \cos^{2k+1} x \, dx &= \int \sin^n x \cos^{2k} x \cdot \cos x \, dx \\ &= \int \sin^n x (\cos^2 x)^k \cdot \cos x \, dx \\ &= \int \sin^n x (1 - \sin^2 x)^k \cdot \cos x \, dx \\ &= \int \sin^n x (1 - \sin^2 x)^k \, d(\sin x) \quad (\text{因为 } d(\sin x) = \cos x \, dx) \end{aligned} sinnxcos2k+1xdx=sinnxcos2kxcosxdx=sinnx(cos2x)kcosxdx=sinnx(1sin2x)kcosxdx=sinnx(1sin2x)kd(sinx)(因为 d(sinx)=cosxdx)
    t = sin ⁡ x t = \sin x t=sinx,积分变为 ∫ t n ( 1 − t 2 ) k d t \int t^n (1 - t^2)^k \, dt tn(1t2)kdt。这是一个关于 t t t 的多项式积分,积分后将 t t t 换回 sin ⁡ x \sin x sinx

  • 对于 ∫ sin ⁡ 2 k + 1 x cos ⁡ n x d x \int \sin^{2k+1} x \cos^n x \, dx sin2k+1xcosnxdx sin ⁡ x \sin x sinx 是奇次幂)
    ∫ sin ⁡ 2 k + 1 x cos ⁡ n x d x = ∫ sin ⁡ 2 k x cos ⁡ n x ⋅ sin ⁡ x d x = ∫ ( sin ⁡ 2 x ) k cos ⁡ n x ⋅ sin ⁡ x d x = ∫ ( 1 − cos ⁡ 2 x ) k cos ⁡ n x ⋅ sin ⁡ x d x = − ∫ ( 1 − cos ⁡ 2 x ) k cos ⁡ n x d ( cos ⁡ x ) ( 因为  d ( cos ⁡ x ) = − sin ⁡ x d x ) \begin{aligned} \int \sin^{2k+1} x \cos^n x \, dx &= \int \sin^{2k} x \cos^n x \cdot \sin x \, dx \\ &= \int (\sin^2 x)^k \cos^n x \cdot \sin x \, dx \\ &= \int (1 - \cos^2 x)^k \cos^n x \cdot \sin x \, dx \\ &= - \int (1 - \cos^2 x)^k \cos^n x \, d(\cos x) \quad (\text{因为 } d(\cos x) = -\sin x \, dx) \end{aligned} sin2k+1xcosnxdx=sin2kxcosnxsinxdx=(sin2x)kcosnxsinxdx=(1cos2x)kcosnxsinxdx=(1cos2x)kcosnxd(cosx)(因为 d(cosx)=sinxdx)
    t = cos ⁡ x t = \cos x t=cosx,积分变为 − ∫ ( 1 − t 2 ) k t n d t -\int (1 - t^2)^k t^n \, dt (1t2)ktndt。积分后将 t t t 换回 cos ⁡ x \cos x cosx

例 1: 计算 ∫ sin ⁡ 4 x cos ⁡ 3 x d x \int \sin^4 x \cos^3 x \, dx sin4xcos3xdx

解: ( cos ⁡ x \cos x cosx 是奇次幂)
∫ sin ⁡ 4 x cos ⁡ 3 x d x = ∫ sin ⁡ 4 x cos ⁡ 2 x ⋅ cos ⁡ x d x = ∫ sin ⁡ 4 x ( 1 − sin ⁡ 2 x ) cos ⁡ x d x = ∫ sin ⁡ 4 x ( 1 − sin ⁡ 2 x ) d ( sin ⁡ x ) → 令  t = sin ⁡ x ∫ t 4 ( 1 − t 2 ) d t = ∫ ( t 4 − t 6 ) d t = 1 5 t 5 − 1 7 t 7 + C = 1 5 sin ⁡ 5 x − 1 7 sin ⁡ 7 x + C \begin{aligned} \int \sin^4 x \cos^3 x \, dx &= \int \sin^4 x \cos^2 x \cdot \cos x \, dx \\ &= \int \sin^4 x (1 - \sin^2 x) \cos x \, dx \\ &= \int \sin^4 x (1 - \sin^2 x) \, d(\sin x) \\ &\xrightarrow{\text{令 } t = \sin x} \int t^4 (1 - t^2) \, dt \\ &= \int (t^4 - t^6) \, dt \\ &= \frac{1}{5}t^5 - \frac{1}{7}t^7 + C \\ &= \frac{1}{5}\sin^5 x - \frac{1}{7}\sin^7 x + C \end{aligned} sin4xcos3xdx=sin4xcos2xcosxdx=sin4x(1sin2x)cosxdx=sin4x(1sin2x)d(sinx) t=sinx t4(1t2)dt=(t4t6)dt=51t571t7+C=51sin5x71sin7x+C

例 2: 计算 ∫ sin ⁡ 5 x cos ⁡ 6 x d x \int \sin^5 x \cos^6 x \, dx sin5xcos6xdx

解: ( sin ⁡ x \sin x sinx 是奇次幂)
∫ sin ⁡ 5 x cos ⁡ 6 x d x = ∫ sin ⁡ 4 x cos ⁡ 6 x ⋅ sin ⁡ x d x = ∫ ( sin ⁡ 2 x ) 2 cos ⁡ 6 x ⋅ sin ⁡ x d x = ∫ ( 1 − cos ⁡ 2 x ) 2 cos ⁡ 6 x ⋅ sin ⁡ x d x = − ∫ ( 1 − cos ⁡ 2 x ) 2 cos ⁡ 6 x d ( cos ⁡ x ) → 令  t = cos ⁡ x − ∫ ( 1 − t 2 ) 2 t 6 d t = − ∫ ( 1 − 2 t 2 + t 4 ) t 6 d t = − ∫ ( t 6 − 2 t 8 + t 10 ) d t = − ( t 7 7 − 2 t 9 9 + t 11 11 ) + C = − 1 7 t 7 + 2 9 t 9 − 1 11 t 11 + C = − 1 7 cos ⁡ 7 x + 2 9 cos ⁡ 9 x − 1 11 cos ⁡ 11 x + C \begin{aligned} \int \sin^5 x \cos^6 x \, dx &= \int \sin^4 x \cos^6 x \cdot \sin x \, dx \\ &= \int (\sin^2 x)^2 \cos^6 x \cdot \sin x \, dx \\ &= \int (1 - \cos^2 x)^2 \cos^6 x \cdot \sin x \, dx \\ &= - \int (1 - \cos^2 x)^2 \cos^6 x \, d(\cos x) \\ &\xrightarrow{\text{令 } t = \cos x} - \int (1 - t^2)^2 t^6 \, dt \\ &= - \int (1 - 2t^2 + t^4) t^6 \, dt \\ &= - \int (t^6 - 2t^8 + t^{10}) \, dt \\ &= - \left( \frac{t^7}{7} - \frac{2t^9}{9} + \frac{t^{11}}{11} \right) + C \\ &= -\frac{1}{7}t^7 + \frac{2}{9}t^9 - \frac{1}{11}t^{11} + C \\ &= -\frac{1}{7}\cos^7 x + \frac{2}{9}\cos^9 x - \frac{1}{11}\cos^{11} x + C \end{aligned} sin5xcos6xdx=sin4xcos6xsinxdx=(sin2x)2cos6xsinxdx=(1cos2x)2cos6xsinxdx=(1cos2x)2cos6xd(cosx) t=cosx (1t2)2t6dt=(12t2+t4)t6dt=(t62t8+t10)dt=(7t792t9+11t11)+C=71t7+92t9111t11+C=71cos7x+92cos9x111cos11x+C

(二)处理偶次幂情况: ∫ sin ⁡ 2 n x cos ⁡ 2 k x d x \int \sin^{2n} x \cos^{2k} x \, dx sin2nxcos2kxdx

特点:被积函数中 sin ⁡ x \sin x sinx cos ⁡ x \cos x cosx 都是偶数次幂

方法: 利用降幂公式(或称半角公式)将幂次降低,转化为关于倍角(如 2 x , 4 x , … 2x, 4x, \dots 2x,4x,)的三角函数积分。

  • sin ⁡ 2 x = 1 − cos ⁡ 2 x 2 \sin^2 x = \frac{1 - \cos 2x}{2} sin2x=21cos2x
  • cos ⁡ 2 x = 1 + cos ⁡ 2 x 2 \cos^2 x = \frac{1 + \cos 2x}{2} cos2x=21+cos2x
  • sin ⁡ x cos ⁡ x = 1 2 sin ⁡ 2 x \sin x \cos x = \frac{1}{2} \sin 2x sinxcosx=21sin2x (有时也用)

例 3: 计算 ∫ sin ⁡ 2 x cos ⁡ 2 x d x \int \sin^2 x \cos^2 x \, dx sin2xcos2xdx

解:
方法一:使用 sin ⁡ x cos ⁡ x = 1 2 sin ⁡ 2 x \sin x \cos x = \frac{1}{2} \sin 2x sinxcosx=21sin2x
∫ sin ⁡ 2 x cos ⁡ 2 x d x = ∫ ( sin ⁡ x cos ⁡ x ) 2 d x = ∫ ( 1 2 sin ⁡ 2 x ) 2 d x = 1 4 ∫ sin ⁡ 2 ( 2 x ) d x = 1 4 ∫ 1 − cos ⁡ ( 4 x ) 2 d x ( 降幂公式,注意角度变为  4 x ) = 1 8 ∫ ( 1 − cos ⁡ 4 x ) d x = 1 8 ( ∫ 1 d x − ∫ cos ⁡ 4 x d x ) = 1 8 ( x − 1 4 ∫ cos ⁡ 4 x d ( 4 x ) ) = 1 8 ( x − 1 4 sin ⁡ 4 x ) + C = x 8 − sin ⁡ 4 x 32 + C \begin{aligned} \int \sin^2 x \cos^2 x \, dx &= \int (\sin x \cos x)^2 \, dx \\ &= \int \left(\frac{1}{2} \sin 2x\right)^2 \, dx \\ &= \frac{1}{4} \int \sin^2 (2x) \, dx \\ &= \frac{1}{4} \int \frac{1 - \cos(4x)}{2} \, dx \quad (\text{降幂公式,注意角度变为 } 4x) \\ &= \frac{1}{8} \int (1 - \cos 4x) \, dx \\ &= \frac{1}{8} \left( \int 1 \, dx - \int \cos 4x \, dx \right) \\ &= \frac{1}{8} \left( x - \frac{1}{4} \int \cos 4x \, d(4x) \right) \\ &= \frac{1}{8} \left( x - \frac{1}{4} \sin 4x \right) + C \\ &= \frac{x}{8} - \frac{\sin 4x}{32} + C \end{aligned} sin2xcos2xdx=(sinxcosx)2dx=(21sin2x)2dx=41sin2(2x)dx=4121cos(4x)dx(降幂公式,注意角度变为 4x)=81(1cos4x)dx=81(1dxcos4xdx)=81(x41cos4xd(4x))=81(x41sin4x)+C=8x32sin4x+C
方法二:直接用降幂公式(如原笔记)
∫ sin ⁡ 2 x cos ⁡ 2 x d x = ∫ ( 1 − cos ⁡ 2 x 2 ) ( 1 + cos ⁡ 2 x 2 ) d x = 1 4 ∫ ( 1 − cos ⁡ 2 ( 2 x ) ) d x = 1 4 ∫ sin ⁡ 2 ( 2 x ) d x = 1 4 ∫ 1 − cos ⁡ ( 4 x ) 2 d x = 1 8 ∫ ( 1 − cos ⁡ 4 x ) d x = 1 8 ( x − 1 4 sin ⁡ 4 x ) + C = x 8 − sin ⁡ 4 x 32 + C \begin{aligned} \int \sin^2 x \cos^2 x \, dx &= \int \left(\frac{1 - \cos 2x}{2}\right) \left(\frac{1 + \cos 2x}{2}\right) \, dx \\ &= \frac{1}{4} \int (1 - \cos^2 (2x)) \, dx \\ &= \frac{1}{4} \int \sin^2 (2x) \, dx \\ &= \frac{1}{4} \int \frac{1 - \cos(4x)}{2} \, dx \\ &= \frac{1}{8} \int (1 - \cos 4x) \, dx \\ &= \frac{1}{8} (x - \frac{1}{4}\sin 4x) + C \\ &= \frac{x}{8} - \frac{\sin 4x}{32} + C \end{aligned} sin2xcos2xdx=(21cos2x)(21+cos2x)dx=41(1cos2(2x))dx=41sin2(2x)dx=4121cos(4x)dx=81(1cos4x)dx=81(x41sin4x)+C=8x32sin4x+C

(三)处理正切、正割特定次幂情况: ∫ sec ⁡ n x tan ⁡ 2 k + 1 x d x \int \sec^n x \tan^{2k+1} x \, dx secnxtan2k+1xdx ∫ sec ⁡ 2 k x tan ⁡ n x d x \int \sec^{2k} x \tan^n x \, dx sec2kxtannxdx

特点: tan ⁡ x \tan x tanx 是奇次幂 sec ⁡ x \sec x secx 是偶数次幂

方法: 利用 1 + tan ⁡ 2 x = sec ⁡ 2 x 1 + \tan^2 x = \sec^2 x 1+tan2x=sec2x 以及 sec ⁡ x \sec x secx tan ⁡ x \tan x tanx 的微分关系 d ( sec ⁡ x ) = sec ⁡ x tan ⁡ x d x d(\sec x) = \sec x \tan x \, dx d(secx)=secxtanxdx d ( tan ⁡ x ) = sec ⁡ 2 x d x d(\tan x) = \sec^2 x \, dx d(tanx)=sec2xdx

  • 对于 ∫ sec ⁡ n x tan ⁡ 2 k + 1 x d x \int \sec^n x \tan^{2k+1} x \, dx secnxtan2k+1xdx ( tan ⁡ x \tan x tanx 是奇次幂)
    提出一个 sec ⁡ x tan ⁡ x \sec x \tan x secxtanx 因子凑 d ( sec ⁡ x ) d(\sec x) d(secx),将其余 tan ⁡ 2 x \tan^2 x tan2x 换成 sec ⁡ 2 x − 1 \sec^2 x - 1 sec2x1
    ∫ sec ⁡ n x tan ⁡ 2 k + 1 x d x = ∫ sec ⁡ n − 1 x tan ⁡ 2 k x ⋅ ( sec ⁡ x tan ⁡ x ) d x = ∫ sec ⁡ n − 1 x ( tan ⁡ 2 x ) k ⋅ ( sec ⁡ x tan ⁡ x ) d x = ∫ sec ⁡ n − 1 x ( sec ⁡ 2 x − 1 ) k d ( sec ⁡ x ) ( 因为  d ( sec ⁡ x ) = sec ⁡ x tan ⁡ x d x ) \begin{aligned} \int \sec^n x \tan^{2k+1} x \, dx &= \int \sec^{n-1} x \tan^{2k} x \cdot (\sec x \tan x) \, dx \\ &= \int \sec^{n-1} x (\tan^2 x)^k \cdot (\sec x \tan x) \, dx \\ &= \int \sec^{n-1} x (\sec^2 x - 1)^k \, d(\sec x) \quad (\text{因为 } d(\sec x) = \sec x \tan x \, dx) \end{aligned} secnxtan2k+1xdx=secn1xtan2kx(secxtanx)dx=secn1x(tan2x)k(secxtanx)dx=secn1x(sec2x1)kd(secx)(因为 d(secx)=secxtanxdx)
    t = sec ⁡ x t = \sec x t=secx,积分变为 ∫ t n − 1 ( t 2 − 1 ) k d t \int t^{n-1} (t^2 - 1)^k \, dt tn1(t21)kdt

  • 对于 ∫ sec ⁡ 2 k x tan ⁡ n x d x \int \sec^{2k} x \tan^n x \, dx sec2kxtannxdx ( sec ⁡ x \sec x secx 是偶数次幂, k ≥ 1 k \ge 1 k1)
    提出一个 sec ⁡ 2 x \sec^2 x sec2x 因子凑 d ( tan ⁡ x ) d(\tan x) d(tanx),将其余 sec ⁡ 2 x \sec^2 x sec2x 换成 1 + tan ⁡ 2 x 1 + \tan^2 x 1+tan2x
    ∫ sec ⁡ 2 k x tan ⁡ n x d x = ∫ sec ⁡ 2 k − 2 x tan ⁡ n x ⋅ sec ⁡ 2 x d x = ∫ ( sec ⁡ 2 x ) k − 1 tan ⁡ n x ⋅ sec ⁡ 2 x d x = ∫ ( 1 + tan ⁡ 2 x ) k − 1 tan ⁡ n x d ( tan ⁡ x ) ( 因为  d ( tan ⁡ x ) = sec ⁡ 2 x d x ) \begin{aligned} \int \sec^{2k} x \tan^n x \, dx &= \int \sec^{2k-2} x \tan^n x \cdot \sec^2 x \, dx \\ &= \int (\sec^2 x)^{k-1} \tan^n x \cdot \sec^2 x \, dx \\ &= \int (1 + \tan^2 x)^{k-1} \tan^n x \, d(\tan x) \quad (\text{因为 } d(\tan x) = \sec^2 x \, dx) \end{aligned} sec2kxtannxdx=sec2k2xtannxsec2xdx=(sec2x)k1tannxsec2xdx=(1+tan2x)k1tannxd(tanx)(因为 d(tanx)=sec2xdx)
    t = tan ⁡ x t = \tan x t=tanx,积分变为 ∫ ( 1 + t 2 ) k − 1 t n d t \int (1 + t^2)^{k-1} t^n \, dt (1+t2)k1tndt

例 4: 计算 ∫ tan ⁡ 3 x sec ⁡ x d x \int \tan^3 x \sec x \, dx tan3xsecxdx

解: ( tan ⁡ x \tan x tanx 是奇次幂)
∫ tan ⁡ 3 x sec ⁡ x d x = ∫ tan ⁡ 2 x ⋅ ( sec ⁡ x tan ⁡ x ) d x = ∫ ( sec ⁡ 2 x − 1 ) d ( sec ⁡ x ) → 令  t = sec ⁡ x ∫ ( t 2 − 1 ) d t = 1 3 t 3 − t + C = 1 3 sec ⁡ 3 x − sec ⁡ x + C \begin{aligned} \int \tan^3 x \sec x \, dx &= \int \tan^2 x \cdot (\sec x \tan x) \, dx \\ &= \int (\sec^2 x - 1) \, d(\sec x) \\ &\xrightarrow{\text{令 } t = \sec x} \int (t^2 - 1) \, dt \\ &= \frac{1}{3}t^3 - t + C \\ &= \frac{1}{3}\sec^3 x - \sec x + C \end{aligned} tan3xsecxdx=tan2x(secxtanx)dx=(sec2x1)d(secx) t=secx (t21)dt=31t3t+C=31sec3xsecx+C

例 5: 计算 ∫ sec ⁡ 6 x d x \int \sec^6 x \, dx sec6xdx

解: ( sec ⁡ x \sec x secx 是偶数次幂, tan ⁡ n x \tan^n x tannx n = 0 n=0 n=0)
∫ sec ⁡ 6 x d x = ∫ sec ⁡ 4 x ⋅ sec ⁡ 2 x d x = ∫ ( sec ⁡ 2 x ) 2 ⋅ sec ⁡ 2 x d x = ∫ ( 1 + tan ⁡ 2 x ) 2 d ( tan ⁡ x ) → 令  t = tan ⁡ x ∫ ( 1 + t 2 ) 2 d t = ∫ ( 1 + 2 t 2 + t 4 ) d t = t + 2 3 t 3 + 1 5 t 5 + C = tan ⁡ x + 2 3 tan ⁡ 3 x + 1 5 tan ⁡ 5 x + C \begin{aligned} \int \sec^6 x \, dx &= \int \sec^4 x \cdot \sec^2 x \, dx \\ &= \int (\sec^2 x)^2 \cdot \sec^2 x \, dx \\ &= \int (1 + \tan^2 x)^2 \, d(\tan x) \\ &\xrightarrow{\text{令 } t = \tan x} \int (1 + t^2)^2 \, dt \\ &= \int (1 + 2t^2 + t^4) \, dt \\ &= t + \frac{2}{3}t^3 + \frac{1}{5}t^5 + C \\ &= \tan x + \frac{2}{3}\tan^3 x + \frac{1}{5}\tan^5 x + C \end{aligned} sec6xdx=sec4xsec2xdx=(sec2x)2sec2xdx=(1+tan2x)2d(tanx) t=tanx (1+t2)2dt=(1+2t2+t4)dt=t+32t3+51t5+C=tanx+32tan3x+51tan5x+C

(四)处理不同频率乘积: ∫ sin ⁡ ( A x ) cos ⁡ ( B x ) d x \int \sin(Ax) \cos(Bx) \, dx sin(Ax)cos(Bx)dx, ∫ sin ⁡ ( A x ) sin ⁡ ( B x ) d x \int \sin(Ax) \sin(Bx) \, dx sin(Ax)sin(Bx)dx, ∫ cos ⁡ ( A x ) cos ⁡ ( B x ) d x \int \cos(Ax) \cos(Bx) \, dx cos(Ax)cos(Bx)dx

方法: 利用积化和差公式将乘积转化为和差,然后分别积分。

  • cos ⁡ ( A x ) cos ⁡ ( B x ) = 1 2 [ cos ⁡ ( ( A − B ) x ) + cos ⁡ ( ( A + B ) x ) ] \cos(Ax) \cos(Bx) = \frac{1}{2}[\cos((A - B)x) + \cos((A + B)x)] cos(Ax)cos(Bx)=21[cos((AB)x)+cos((A+B)x)]
  • sin ⁡ ( A x ) sin ⁡ ( B x ) = 1 2 [ cos ⁡ ( ( A − B ) x ) − cos ⁡ ( ( A + B ) x ) ] \sin(Ax) \sin(Bx) = \frac{1}{2}[\cos((A - B)x) - \cos((A + B)x)] sin(Ax)sin(Bx)=21[cos((AB)x)cos((A+B)x)]
  • sin ⁡ ( A x ) cos ⁡ ( B x ) = 1 2 [ sin ⁡ ( ( A + B ) x ) + sin ⁡ ( ( A − B ) x ) ] \sin(Ax) \cos(Bx) = \frac{1}{2}[\sin((A + B)x) + \sin((A - B)x)] sin(Ax)cos(Bx)=21[sin((A+B)x)+sin((AB)x)]
  • cos ⁡ ( A x ) sin ⁡ ( B x ) = 1 2 [ sin ⁡ ( ( A + B ) x ) − sin ⁡ ( ( A − B ) x ) ] \cos(Ax) \sin(Bx) = \frac{1}{2}[\sin((A + B)x) - \sin((A - B)x)] cos(Ax)sin(Bx)=21[sin((A+B)x)sin((AB)x)]

例 6: 计算 ∫ cos ⁡ ( 3 x ) cos ⁡ ( 2 x ) d x \int \cos(3x) \cos(2x) \, dx cos(3x)cos(2x)dx

解: ( A = 3 , B = 2 A=3, B=2 A=3,B=2)
∫ cos ⁡ ( 3 x ) cos ⁡ ( 2 x ) d x = ∫ 1 2 [ cos ⁡ ( ( 3 − 2 ) x ) + cos ⁡ ( ( 3 + 2 ) x ) ] d x = 1 2 ∫ ( cos ⁡ x + cos ⁡ 5 x ) d x = 1 2 ( ∫ cos ⁡ x d x + ∫ cos ⁡ 5 x d x ) = 1 2 ( sin ⁡ x + 1 5 ∫ cos ⁡ 5 x d ( 5 x ) ) = 1 2 ( sin ⁡ x + 1 5 sin ⁡ 5 x ) + C = 1 2 sin ⁡ x + 1 10 sin ⁡ 5 x + C \begin{aligned} \int \cos(3x) \cos(2x) \, dx &= \int \frac{1}{2}[\cos((3 - 2)x) + \cos((3 + 2)x)] \, dx \\ &= \frac{1}{2} \int (\cos x + \cos 5x) \, dx \\ &= \frac{1}{2} \left( \int \cos x \, dx + \int \cos 5x \, dx \right) \\ &= \frac{1}{2} \left( \sin x + \frac{1}{5} \int \cos 5x \, d(5x) \right) \\ &= \frac{1}{2} \left( \sin x + \frac{1}{5} \sin 5x \right) + C \\ &= \frac{1}{2}\sin x + \frac{1}{10}\sin 5x + C \end{aligned} cos(3x)cos(2x)dx=21[cos((32)x)+cos((3+2)x)]dx=21(cosx+cos5x)dx=21(cosxdx+cos5xdx)=21(sinx+51cos5xd(5x))=21(sinx+51sin5x)+C=21sinx+101sin5x+C

(五)一般情况:万能代换

对于任何三角函数有理式 R ( sin ⁡ x , cos ⁡ x ) R(\sin x, \cos x) R(sinx,cosx) 的不定积分 ∫ R ( sin ⁡ x , cos ⁡ x ) d x \int R(\sin x, \cos x) \, dx R(sinx,cosx)dx,都可以通过万能代换(Universal Trigonometric Substitution) 转化为有理函数 r ( t ) r(t) r(t) 的积分 ∫ r ( t ) d t \int r(t) \, dt r(t)dt

代换关系:
t = tan ⁡ ( x 2 ) t = \tan\left(\frac{x}{2}\right) t=tan(2x)。则:

  • x = 2 arctan ⁡ t x = 2 \arctan t x=2arctant
  • d x = 2 1 + t 2 d t dx = \frac{2}{1 + t^2} \, dt dx=1+t22dt
  • sin ⁡ x = 2 t 1 + t 2 \sin x = \frac{2t}{1 + t^2} sinx=1+t22t
  • cos ⁡ x = 1 − t 2 1 + t 2 \cos x = \frac{1 - t^2}{1 + t^2} cosx=1+t21t2
  • tan ⁡ x = 2 t 1 − t 2 \tan x = \frac{2t}{1 - t^2} tanx=1t22t

sin ⁡ x \sin x sinx, cos ⁡ x \cos x cosx, d x dx dx 全部用 t t t 的表达式代入原积分,即可得到关于 t t t 的有理函数积分。然后使用上一讲的有理函数积分方法(部分分式分解)计算,最后将 t t t 替换回 tan ⁡ ( x / 2 ) \tan(x/2) tan(x/2)

优点: 理论上可以解决所有三角函数有理式的积分。
缺点: 计算量通常较大,得到的关于 t t t 的有理函数可能很复杂。优先考虑前面几种特殊方法,只有在它们不适用时才考虑万能代换。

例 7: 计算 ∫ 1 1 + cos ⁡ x d x \int \frac{1}{1 + \cos x} \, dx 1+cosx1dx

解: (方法一:万能代换)
t = tan ⁡ ( x / 2 ) t = \tan(x/2) t=tan(x/2)
∫ 1 1 + cos ⁡ x d x = ∫ 1 1 + 1 − t 2 1 + t 2 ⋅ ( 2 1 + t 2 d t ) = ∫ 1 ( 1 + t 2 ) + ( 1 − t 2 ) 1 + t 2 ⋅ 2 1 + t 2 d t = ∫ 1 2 1 + t 2 ⋅ 2 1 + t 2 d t = ∫ 1 + t 2 2 ⋅ 2 1 + t 2 d t = ∫ 1 d t = t + C = tan ⁡ ( x 2 ) + C \begin{aligned} \int \frac{1}{1 + \cos x} \, dx &= \int \frac{1}{1 + \frac{1 - t^2}{1 + t^2}} \cdot \left(\frac{2}{1 + t^2} \, dt\right) \\ &= \int \frac{1}{\frac{(1 + t^2) + (1 - t^2)}{1 + t^2}} \cdot \frac{2}{1 + t^2} \, dt \\ &= \int \frac{1}{\frac{2}{1 + t^2}} \cdot \frac{2}{1 + t^2} \, dt \\ &= \int \frac{1 + t^2}{2} \cdot \frac{2}{1 + t^2} \, dt \\ &= \int 1 \, dt \\ &= t + C \\ &= \tan\left(\frac{x}{2}\right) + C \end{aligned} 1+cosx1dx=1+1+t21t21(1+t22dt)=1+t2(1+t2)+(1t2)11+t22dt=1+t2211+t22dt=21+t21+t22dt=1dt=t+C=tan(2x)+C

解: (方法二:利用半角公式,更简单)
∫ 1 1 + cos ⁡ x d x = ∫ 1 2 cos ⁡ 2 ( x 2 ) d x ( 因为  1 + cos ⁡ x = 2 cos ⁡ 2 ( x / 2 ) ) = 1 2 ∫ sec ⁡ 2 ( x 2 ) d x = ∫ sec ⁡ 2 ( x 2 ) d ( x 2 ) ( 因为  d ( x / 2 ) = 1 2 d x ) = tan ⁡ ( x 2 ) + C \begin{aligned} \int \frac{1}{1 + \cos x} \, dx &= \int \frac{1}{2 \cos^2\left(\frac{x}{2}\right)} \, dx \quad (\text{因为 } 1 + \cos x = 2 \cos^2(x/2)) \\ &= \frac{1}{2} \int \sec^2\left(\frac{x}{2}\right) \, dx \\ &= \int \sec^2\left(\frac{x}{2}\right) \, d\left(\frac{x}{2}\right) \quad (\text{因为 } d(x/2) = \frac{1}{2} dx) \\ &= \tan\left(\frac{x}{2}\right) + C \end{aligned} 1+cosx1dx=2cos2(2x)1dx(因为 1+cosx=2cos2(x/2))=21sec2(2x)dx=sec2(2x)d(2x)(因为 d(x/2)=21dx)=tan(2x)+C
(注: 这个例子说明,即使万能代换可行,也应优先寻找更简洁的方法。**)

例 8: 计算 ∫ 1 + sin ⁡ x sin ⁡ x ( 1 + cos ⁡ x ) d x \int \frac{1 + \sin x}{\sin x (1 + \cos x)} \, dx sinx(1+cosx)1+sinxdx

解: (这种复杂形式通常需要万能代换)
t = tan ⁡ ( x / 2 ) t = \tan(x/2) t=tan(x/2)。代入 sin ⁡ x = 2 t 1 + t 2 \sin x = \frac{2t}{1+t^2} sinx=1+t22t, cos ⁡ x = 1 − t 2 1 + t 2 \cos x = \frac{1-t^2}{1+t^2} cosx=1+t21t2, d x = 2 1 + t 2 d t dx = \frac{2}{1+t^2} dt dx=1+t22dt
分子部分:  1 + sin ⁡ x = 1 + 2 t 1 + t 2 = 1 + t 2 + 2 t 1 + t 2 = ( 1 + t ) 2 1 + t 2 分母的第一个因子:  sin ⁡ x = 2 t 1 + t 2 分母的第二个因子:  1 + cos ⁡ x = 1 + 1 − t 2 1 + t 2 = 1 + t 2 + 1 − t 2 1 + t 2 = 2 1 + t 2 没有dx的被积函数:  ( 1 + t ) 2 1 + t 2 2 t 1 + t 2 ⋅ 2 1 + t 2 = ( 1 + t ) 2 1 + t 2 ⋅ ( 1 + t 2 ) 2 4 t = ( 1 + t ) 2 ( 1 + t 2 ) 4 t \begin{aligned} \text{分子部分: } & 1 + \sin x = 1 + \frac{2t}{1+t^2} = \frac{1+t^2+2t}{1+t^2} = \frac{(1+t)^2}{1+t^2} \\ \text{分母的第一个因子: } & \sin x = \frac{2t}{1+t^2} \\ \text{分母的第二个因子: } & 1 + \cos x = 1 + \frac{1-t^2}{1+t^2} = \frac{1+t^2+1-t^2}{1+t^2} = \frac{2}{1+t^2} \\ \text{没有dx的被积函数: } & \frac{\frac{(1+t)^2}{1+t^2}}{\frac{2t}{1+t^2} \cdot \frac{2}{1+t^2}} = \frac{(1+t)^2}{1+t^2} \cdot \frac{(1+t^2)^2}{4t} = \frac{(1+t)^2 (1+t^2)}{4t} \end{aligned} 分子部分分母的第一个因子分母的第二个因子没有dx的被积函数1+sinx=1+1+t22t=1+t21+t2+2t=1+t2(1+t)2sinx=1+t22t1+cosx=1+1+t21t2=1+t21+t2+1t2=1+t221+t22t1+t221+t2(1+t)2=1+t2(1+t)24t(1+t2)2=4t(1+t)2(1+t2)

现在进行积分:
∫ 1 + sin ⁡ x sin ⁡ x ( 1 + cos ⁡ x ) d x = ∫ ( ( 1 + t ) 2 ( 1 + t 2 ) 4 t ) ⋅ ( 2 1 + t 2 d t ) = ∫ ( 1 + t ) 2 ⋅ 2 4 t d t = 1 2 ∫ ( 1 + t ) 2 t d t = 1 2 ∫ 1 + 2 t + t 2 t d t = 1 2 ∫ ( 1 t + 2 + t ) d t = 1 2 ( ln ⁡ ∣ t ∣ + 2 t + t 2 2 ) + C = 1 2 ln ⁡ ∣ t ∣ + t + 1 4 t 2 + C = 1 2 ln ⁡ ∣ tan ⁡ x 2 ∣ + tan ⁡ x 2 + 1 4 tan ⁡ 2 x 2 + C \begin{aligned} \int \frac{1 + \sin x}{\sin x (1 + \cos x)} \, dx &= \int \left( \frac{(1+t)^2 (1+t^2)}{4t} \right) \cdot \left( \frac{2}{1+t^2} \, dt \right) \\ &= \int \frac{(1+t)^2 \cdot 2}{4t} \, dt \\ &= \frac{1}{2} \int \frac{(1+t)^2}{t} \, dt \\ &= \frac{1}{2} \int \frac{1 + 2t + t^2}{t} \, dt \\ &= \frac{1}{2} \int \left( \frac{1}{t} + 2 + t \right) \, dt \\ &= \frac{1}{2} \left( \ln|t| + 2t + \frac{t^2}{2} \right) + C \\ &= \frac{1}{2}\ln|t| + t + \frac{1}{4}t^2 + C \\ &= \frac{1}{2}\ln\left|\tan\frac{x}{2}\right| + \tan\frac{x}{2} + \frac{1}{4}\tan^2\frac{x}{2} + C \end{aligned} sinx(1+cosx)1+sinxdx=(4t(1+t)2(1+t2))(1+t22dt)=4t(1+t)22dt=21t(1+t)2dt=21t1+2t+t2dt=21(t1+2+t)dt=21(lnt+2t+2t2)+C=21lnt+t+41t2+C=21ln tan2x +tan2x+41tan22x+C

相关文章:

  • springBoot中自定义一个validation注解,实现指定枚举值校验
  • 【JEECG】BasicTable单元格编辑,插槽添加下拉组件样式错位
  • 【Trea】Trea国际版|海外版下载
  • Suno v4.5:AI 音乐创作的新突破
  • SLAM:正定矩阵二次型的定义和性质
  • GD32/STM32 ADC/DMA使用指南
  • 人工智能端侧热度再起
  • hybird接口配置
  • FTPS和SFTP(文件传输安全协议)
  • ProteinTools辅助探索蛋白稳定性、动态调控以及结构关系
  • windows操作系统开机自启(自动启动) 运行窗口 shell:startup 指令调出开机自启文件夹
  • mux-vlan基础配置
  • Linux服务之nginx中http设置及虚拟主机搭建
  • day 13 不平衡数据集的处理
  • ctfshow web入门 web52
  • 【coze】记忆体(变量、数据库、长期记忆、消息盒子)
  • B站视频下载到电脑的方法总结
  • 商业实战将归巢网内容构建为本地RAG模型的完整指南01-优雅草卓伊凡
  • 开发搭载OneNet平台的物联网数据收发APP的设计与实现
  • 【大模型面试】大模型(LLMs)高频面题全面整理(★2025年5月最新版★)
  • 上任后首访,德国总理与法国总统举行会晤
  • 印方称若巴方决定升级局势,印方已做好反击准备
  • 中国难以承受高关税压力?外交部:任何外部冲击都改变不了中国经济基本面
  • 六大车企一季报:比亚迪近92亿净利稳居第一,多家车企营收下滑
  • 商务部:自5月7日起对原产于印度的进口氯氰菊酯征收反倾销税
  • 最长3个月免费住宿,南昌人才驿站(洪漂驿站)申请指南发布