Bessel位势方程求解步骤
问题
考虑偏微分方程(PDE):
− Δ u + u = f , x ∈ R n , -\Delta u + u = f, \quad x \in \mathbb{R}^n, −Δu+u=f,x∈Rn,
其中 f ∈ L 2 ( R n ) f \in L^2(\mathbb{R}^n) f∈L2(Rn)。这是一个线性椭圆型方程,称为 Bessel 位势方程。目标是求解 u u u。
由于定义域为整个 R n \mathbb{R}^n Rn,使用傅里叶变换方法处理,因为傅里叶变换能将微分算子转化为乘法算子,简化求解过程。
求解步骤
步骤 1: 应用傅里叶变换
对原方程两边应用傅里叶变换。傅里叶变换定义为:
u ^ ( ξ ) = ∫ R n u ( x ) e − i x ⋅ ξ d x . \hat{u}(\xi) = \int_{\mathbb{R}^n} u(x) e^{-i x \cdot \xi} dx. u^(ξ)=∫Rnu(x)e−ix⋅ξdx.
拉普拉斯算子 Δ \Delta Δ 的傅里叶变换性质为:
− Δ u ^ ( ξ ) = ∣ ξ ∣ 2 u ^ ( ξ ) . \widehat{-\Delta u}(\xi) = |\xi|^2 \hat{u}(\xi). −Δu (ξ)=∣ξ∣2u^(ξ).
因此,方程 − Δ u + u = f -\Delta u + u = f −Δu+u=f 的傅里叶变换为:
− Δ u + u ^ = f ^ ⟹ ∣ ξ ∣ 2 u ^ ( ξ ) + u ^ ( ξ ) = f ^ ( ξ ) , \widehat{-\Delta u + u} = \hat{f} \implies |\xi|^2 \hat{u}(\xi) + \hat{u}(\xi) = \hat{f}(\xi), −Δu+u =f^⟹∣ξ∣2u^(ξ)+u^(ξ)=f^(ξ),
即:
( ∣ ξ ∣ 2 + 1 ) u ^ ( ξ ) = f ^ ( ξ ) . (|\xi|^2 + 1) \hat{u}(\xi) = \hat{f}(\xi). (∣ξ∣2+1)u^(ξ)=f^(ξ).
解得:
u ^ ( ξ ) = f ^ ( ξ ) ∣ ξ ∣ 2 + 1 . \hat{u}(\xi) = \frac{\hat{f}(\xi)}{|\xi|^2 + 1}. u^(ξ)=∣ξ∣2+1f^(ξ).
步骤 2: 傅里叶逆变换
通过傅里叶逆变换求 u ( x ) u(x) u(x)。傅里叶逆变换为:
u ( x ) = 1 ( 2 π ) n ∫ R n u ^ ( ξ ) e i x ⋅ ξ d ξ = 1 ( 2 π ) n ∫ R n f ^ ( ξ ) ∣ ξ ∣ 2 + 1 e i x ⋅ ξ d ξ . u(x) = \frac{1}{(2\pi)^n} \int_{\mathbb{R}^n} \hat{u}(\xi) e^{i x \cdot \xi} d\xi = \frac{1}{(2\pi)^n} \int_{\mathbb{R}^n} \frac{\hat{f}(\xi)}{|\xi|^2 + 1} e^{i x \cdot \xi} d\xi. u(x)=(2π)n1∫Rnu^(ξ)eix⋅ξdξ=(2π)n1∫Rn∣ξ∣2+1f^(ξ)eix⋅ξdξ.
这可以写为卷积形式:
u ( x ) = ( G ∗ f ) ( x ) = ∫ R n G ( x − y ) f ( y ) d y , u(x) = (G * f)(x) = \int_{\mathbb{R}^n} G(x - y) f(y) dy, u(x)=(G∗f)(x)=∫RnG(x−y)f(y)dy,
其中 G G G 是格林函数,满足:
− Δ G + G = δ , -\Delta G + G = \delta, −ΔG+G=δ,
且 δ \delta δ 是 Dirac delta 分布。这里, G G G 的傅里叶变换为:
G ^ ( ξ ) = 1 ∣ ξ ∣ 2 + 1 , \hat{G}(\xi) = \frac{1}{|\xi|^2 + 1}, G^(ξ)=∣ξ∣2+11,
因此:
G ( z ) = F − 1 ( 1 ∣ ξ ∣ 2 + 1 ) ( z ) . G(z) = \mathcal{F}^{-1}\left( \frac{1}{|\xi|^2 + 1} \right)(z). G(z)=F−1(∣ξ∣2+11)(z).
步骤 3: 计算格林函数 G ( z ) G(z) G(z)
计算 G ( z ) = F − 1 ( 1 ∣ ξ ∣ 2 + 1 ) ( z ) G(z) = \mathcal{F}^{-1}\left( \frac{1}{|\xi|^2 + 1} \right)(z) G(z)=F−1(∣ξ∣2+11)(z)。由于被积函数是径向函数(仅依赖于 ∣ ξ ∣ |\xi| ∣ξ∣, G ( z ) G(z) G(z) 也是径向函数,即 G ( z ) = G ( ∣ z ∣ ) G(z) = G(|z|) G(z)=G(∣z∣)。设 r = ∣ z ∣ r = |z| r=∣z∣,则:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n ∫ R n e i z ⋅ ξ ∣ ξ ∣ 2 + 1 d ξ . G(z) = \frac{1}{(2\pi)^n} \int_{\mathbb{R}^n} \frac{e^{i z \cdot \xi}}{|\xi|^2 + 1} d\xi. G(z)=(2π)n1∫Rn∣ξ∣2+1eiz⋅ξdξ.
在球坐标系下,积分可化为:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ − n − 2 2 ∫ 0 ∞ J n − 2 2 ( ρ ∣ z ∣ ) ρ n 2 ρ 2 + 1 d ρ , G(z) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{-\frac{n-2}{2}} \int_0^\infty \frac{J_{\frac{n-2}{2}}(\rho |z|) \rho^{\frac{n}{2}}}{\rho^2 + 1} d\rho, G(z)=(2π)n/21∣z∣−2n−2∫0∞ρ2+1J2n−2(ρ∣z∣)ρ2ndρ,
其中 J ν J_\nu Jν 是第一类 Bessel 函数, ν = n − 2 2 \nu = \frac{n-2}{2} ν=2n−2。利用积分恒等式:
∫ 0 ∞ J ν ( k ) k ν + 1 k 2 + a 2 d k = a ν K ν ( a ) , Re ν > − 1 , a > 0 , \int_0^\infty \frac{J_\nu(k) k^{\nu + 1}}{k^2 + a^2} dk = a^\nu K_\nu(a), \quad \text{Re} \, \nu > -1, a > 0, ∫0∞k2+a2Jν(k)kν+1dk=aνKν(a),Reν>−1,a>0,
其中 K ν K_\nu Kν 是第二类修正 Bessel 函数。代入 a = ∣ z ∣ a = |z| a=∣z∣ 和 k = ρ k = \rho k=ρ,得:
∫ 0 ∞ J n − 2 2 ( ρ ∣ z ∣ ) ρ n 2 ρ 2 + ∣ z ∣ 2 d ρ = ∣ z ∣ n − 2 2 K n − 2 2 ( ∣ z ∣ ) . \int_0^\infty \frac{J_{\frac{n-2}{2}}(\rho |z|) \rho^{\frac{n}{2}}}{\rho^2 + |z|^2} d\rho = |z|^{\frac{n-2}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|). ∫0∞ρ2+∣z∣2J2n−2(ρ∣z∣)ρ2ndρ=∣z∣2n−2K2n−2(∣z∣).
因此:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ − n − 2 2 ⋅ ∣ z ∣ n − 2 2 K n − 2 2 ( ∣ z ∣ ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ 2 − n 2 K n − 2 2 ( ∣ z ∣ ) . G(z) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{-\frac{n-2}{2}} \cdot |z|^{\frac{n-2}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{\frac{2-n}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|). G(z)=(2π)n/21∣z∣−2n−2⋅∣z∣2n−2K2n−2(∣z∣)=(2π)n/21∣z∣22−nK2n−2(∣z∣).
步骤 4: 解的表达式
最终解为:
u ( x ) = ∫ R n G ( x − y ) f ( y ) d y , u(x) = \int_{\mathbb{R}^n} G(x - y) f(y) dy, u(x)=∫RnG(x−y)f(y)dy,
其中格林函数:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ 2 − n 2 K n − 2 2 ( ∣ z ∣ ) . G(z) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{\frac{2-n}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|). G(z)=(2π)n/21∣z∣22−nK2n−2(∣z∣).
解的性质
- 存在性与唯一性:由于 f ∈ L 2 ( R n ) f \in L^2(\mathbb{R}^n) f∈L2(Rn),且算子 − Δ + 1 -\Delta + 1 −Δ+1 在 L 2 ( R n ) L^2(\mathbb{R}^n) L2(Rn) 上正定可逆,解 u u u 存在、唯一,且属于 L 2 ( R n ) L^2(\mathbb{R}^n) L2(Rn)。
- 正则性:解 u u u 具有较好的正则性,因为格林函数 G ( z ) G(z) G(z) 在无穷远处指数衰减。
答案
解为:
u ( x ) = ∫ R n G ( x − y ) f ( y ) d y \boxed{u(x) = \int_{\mathbb{R}^n} G(x - y) f(y) dy} u(x)=∫RnG(x−y)f(y)dy
其中格林函数:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ 2 − n 2 K n − 2 2 ( ∣ z ∣ ) \boxed{G(z) = \dfrac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{\dfrac{2-n}{2}} K_{\dfrac{n-2}{2}}(|z|)} G(z)=(2π)n/21∣z∣22−nK2n−2(∣z∣)
这里 K ν K_{\nu} Kν 是第二类修正 Bessel 函数。